Organem spółki z o.o. odpowiedzialnym za prowadzenie jej spraw jest zarząd spółki. Bez zarządu spółka z o.o. nie byłaby w stanie funkcjonować. Mimo że zgromadzenie wspólników posiada najdalej idące kompetencje, to w praktyce to zarząd zajmuje się bieżącą działalnością spółki we wszystkich jej aspektach. Bez zarządu w spółce z o.o. spółka jest pozbawiona faktycznej możliwości podejmowania działania i dokonywania czynności na zewnątrz. Warto więc zadbać o prawidłowe powołanie i funkcjonowanie tego organu. Chcąc w większym stopniu zadbać o własne interesy w umowie spółki warto doprecyzować wszelkie kwestie związane z powoływaniem zarządu, jak chociażby wyznaczyć organ, który będzie go powoływać, skonkretyzować tryb powołania, a także poszerzyć wymagania względem kandydatów.
Ilu członków powinien mieć zarząd?
Zgodnie z art. 201 § 2 Kodeksu spółek handlowych zarząd w spółce z o.o. składa się z jednego albo większej liczby członków. Oznacza to, że może składać się z jednej osoby – wówczas w takim przypadku organ jest jednoosobowy – lub z większej ich liczby – w takim wypadku organ jest wieloosobowy. Określenie liczby do kompetencji wspólników zawierających umowę spółki. To właśnie w umowie powinno znajdować się stosowne postanowienie. W praktyce najczęściej spotyka się składy nieparzyste, tak aby w razie braku zgody wszystkich członków – można było przegłosować jedną z koncepcji.
Skoro do określenia liczby członków zarządu dochodzi w umowie spółki, tym samym liczby członków zarządu ustalonych umową nie można zmienić decyzją wspólników – potrzebna jest do tego zmiana umowy spółki. Z kolei, jeżeli jeden z członków organu przestał pełnić tę funkcję, należy powołać na jego miejsce nową osobę. Brak w składzie zarządu prowadzi do powstania tzw. zarządu kadłubowego. Nie stanowi on organu spółki z o.o., co oznacza to, że pomniejszony poniżej umownego progu skład przestaje stanowić organ spółki, czyli przestaje prawnie istnieć.
Kto może zostać członkiem zarządu?
Członkami zarządu mogą być osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, czyli pełnoletnie i nieubezwłasnowolnione. Do zarządu spółki mogą zostać powołane osoby zarówno z grona wspólników, jak i osoby niepowiązane ze spółką.
Dodatkowym wymogiem jest brak skazania za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII–XXXVII Kodeksu karnego (chodzi o przestępstwa przeciwko ochronie informacji, przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym oraz przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi), a także w art. 587 ksh (fałszowanie danych), art. 590 ksh (umożliwianie bezprawnego głosowania) oraz art. 591 ksh (udział w bezprawnych głosowaniu). Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy osoba skazana została zwolniona z omawianego zakazu albo zakaz ten ustał wskutek upływu czasu.
Prócz warunków ustawowych, ustalone mogę być wewnętrzne wymagania. Zgodnie z art. 201 § 5 ksh uchwała wspólników lub umowa spółki może określać wymagania, jakie powinni spełniać kandydaci na stanowisko członka zarządu – np. w zakresie wykształcenia, czy też doświadczenia.
Procedura powołania członka zarządu
Powołanie członka zarządu stanowi czynność prawną. W zależności od umowy spółki akt ten może przyjąć różne postaci. Jeśli kompetencje w tym zakresie przysługują zgromadzeniu wspólników lub radzie nadzorczej, powołanie przyjmie postać uchwały. Jeżeli jednak zarząd w spółce z o.o. powołują poszczególni wspólnicy spółki bądź też inne osoby, następuje ono w drodze oświadczenia.
Przepis art. 201 § 4 ksh stanowi, iż domyślnym trybem powołania zarządu jest uchwała wspólników. Powyższa regulacja ustawowa może zostać wyłączona umową spółki. Wynika to z samego tekstu § 4 omawianego przepisu, który formułuje stwierdzenie „chyba że umowa spółki stanowi inaczej”. W praktyce wspólnicy w umowie spółki często delegują kompetencje do powoływania zarządu na radę nadzorczą lub też na poszczególnych wspólników.
Należy pamiętać, że zmiana składu zarządu podlega wpisowi do KRS.
kwiecień 2025 r.
