Zawierając związek małżeński raczej nie myśli się o rozwodzie. Tym samym nie zastanawiamy się też głębiej nad wpływem małżeństwa na podejmowane decyzje biznesowe oraz jakie mogą one rodzić konsekwencje w sferze majątkowej. Tymczasem warto odsunąć uczucia od biznesu i prawnie zabezpieczyć swoje interesy.
Spis treści
Podział majątku wspólnego u wspólnika spółki osobowej
Majątek spółki osobowej
Do spółek handlowych osobowych zaliczamy spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną. Majątek spółki osobowej stanowi majątek odrębny od majątku wspólników.
W skład majątku spółki osobowej wchodzą zgromadzone przez spółkę środki pieniężne oraz wszystko to, co w czasie istnienia spółki zostało wniesione do spółki jako wkład bądź zostało przez spółkę nabyte lub wytworzone.
Aż do momentu podziału majątku spółki między wspólników (po rozwiązaniu lub przeprowadzeniu likwidacji spółki), współmałżonek wspólnika nie ma prawa do żadnego składnika majątku spółki. Dopiero po dokonanym podziale majątku spółki przyznane wspólnikowi składniki majątku co do zasady wejdą w skład majątku wspólnego małżonków – o ile małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej, która stanowiłaby inaczej lub wkład w spółce pokryty został z majątku osobistego.
Rozliczenie wkładu do spółki osobowej wniesionego z majątku wspólnego
Wszelkie prawa przysługujące wspólnikowi w spółce osobowej są bezpośrednio związane z osobą wspólnika i jako takie powinny wchodzić do jego majątku osobistego. Jednak jeśli wkład w spółce został pokryty z majątku wspólnego, to przy podziale tego majątku współmałżonek może dochodzić rozliczenia nakładów na ten wkład.
W takim wypadku przy obliczaniu wartości udziału w spółce sąd będzie brał pod uwagę stan spółki z dnia ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, a wartość wkładu – z dnia orzekania o podziale majątku. Wartość tego wkładu sąd ustala według reguł obowiązujących przy obliczaniu wartości udziału kapitałowego w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej.
Podział majątku wspólnego u wspólnika spółki kapitałowej
Majątek spółki kapitałowej
Spółką kapitałową jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akacyjna i spółka akcyjna.
Majątek spółki kapitałowej, analogicznie jak w spółkach osobowych, jest majątkiem odrębnym od jej wspólników / akcjonariuszy. W jego skład wchodzą zgromadzone przez spółkę środki pieniężne oraz wszystko, co w czasie istnienia spółki zostało wniesione do spółki jako wkład bądź zostało przez spółkę nabyte lub wytworzone.
Podobnie aż do momentu podziału majątku spółki między wspólników lub akcjonariuszy (po rozwiązaniu i likwidacji spółki kapitałowej) współmałżonek wspólnika nie ma prawa do żadnego składnika majątku spółki. Dopiero po dokonanym podziale majątku spółki przyznane wspólnikowi składniki majątku wejdą w skład majątku wspólnego małżonków – z zastrzeżeniem, że małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej lub udziały / akcje nie zostały objęte z majątku osobistego.
Rozliczenie wkładu do spółki kapitałowej wniesionego z majątku wspólnego
Jeżeli udziały lub akcje zostały nabyte z majątku wspólnego, to wspólnikiem lub akcjonariuszem takiej spółki pozostaje wyłącznie ten z małżonków, który objął te udziały lub akcje. W takiej sytuacji jest jednak możliwe dochodzenie rozliczenia nakładów na pokrycie udziałów lub akcji w spółce.
Udziały lub akcje, które stanowią majątek wspólny byłych małżonków, ponieważ zostały nabyte w trakcie małżeństwa z majątku wspólnego, mogą zostać podzielone między małżonków.
Co do zasady udziały/akcje nabyte ze środków pieniężnych należących do majątku wspólnego można podzielić na trzy sposoby, poprzez:
- podział fizyczny, czyli przyznanie małżonkowi należnej mu części udziałów pod warunkiem, że umowa lub statut spółki nie wyklucza takiej możliwości oraz że małżonek ten wyrazi zgodę na taki podział,
- przyznanie udziału lub akcji wyłącznie jednemu z małżonków i zobowiązanie go do spłaty równowartości należnej mu części udziałów lub akcji; przy czym obliczając wartość udziałów lub akcji w spółce, trzeba wziąć pod uwagę stan spółki z chwili ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, a ceny – z daty orzekania o podziale majątku wspólnego małżonków,
- sprzedaż wszystkich udziałów lub akcji osobie trzeciej i podział uzyskanych środków pieniężnych między byłych małżonków.
Małżonkowie mogą samodzielnie dokonać podziału majątku wspólnego, przy czym umowny podział, na skutek którego doszłoby do zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz drugiej strony, wymaga zachowania formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o fakcie nabycia udziałów – na skutek orzeczenia sądu albo umowy między stronami – należy zawiadomić spółkę.
lipiec, 2025 r.
