Transport odpadów wiąże się z koniecznością dopełnienia wielu formalności, mających na celu zabezpieczenie środowiska przed możliwym negatywnym wpływem przemieszczania się odpadów.
Wykonując transport odpadów należy pamiętać, iż regulacja w ustawie o odpadach za główny cel przemieszczania się odpadów stawia bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzi w szczególności, w sposób uwzględniający właściwości chemiczne i fizyczne odpadów, w tym stan skupienia, oraz zagrożenia, które mogą powodować odpady. Często jednak w rzeczywistości nie jest to takie proste i restrykcyjnie przestrzegane. Ciągle słyszymy o dzikich wysypiskach śmieci, o podrzuconych niebezpiecznych odpadach na tereny bezpośrednio używane przez ludzi. Dlatego warto przyjrzeć się regulacjom związanym z prawidłowym transportem odpadów, który został uregulowany w ustawie o odpadach. W ustawie o odpadach uregulowano transport odpadów innych niż niebezpieczne, te zaś zostały uregulowane w odrębnej ustawie.
Transport odpadów – o czym warto wiedzieć ?
Wykonując transport odpadów warto pamiętać o kilku kwestiach. Jak podkreśla się w doktrynie transport odpadów polega na przemieszczeniu ich między dwoma miejscami lub większą liczbą miejsc za pomocą środków transportu drogowego, kolejowego, wodnego lub powietrznego. Na podstawie zawartej umowy pomiędzy wykonującym usługę transportu odpadów a zlecającym. Strony ustalają cały przebieg procesu związanego z przemieszczaniem się odpadów. Zgodnie z ustawą o odpadach (Dz.U.2023.1587 t. j.) Podmiot zlecający usługę jest zobowiązany do:
- wskazania transportującemu odpady miejsce przeznaczenia odpadów
- wskazanie posiadacza odpadów, do którego odpady będą dostarczone
Natomiast wykonujący usługę jest obowiązany dostarczyć odpady do miejsca przeznaczenia odpadów i przekazać je posiadaczowi odpadów oraz umieszczenia indywidualnego numeru rejestrowego na dokumentach związanych z tą usługą.
Dlaczego jest to takie ważne? W przypadku braku stosownych dokumentów na transportującym odpady ciąży odpowiedzialność za odpady, wobec tego to transportujący odpady będzie posiadaczem tych odpadów. Transportujący odpady potwierdza transport odpadów w bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami niezwłocznie po zakończeniu transportu.
Jakimi dokumentami powinien dysponować wykonujący usługę transportu?
Odpady transportuje się wraz z dokumentem potwierdzającym rodzaj transportowanych odpadów oraz dane zlecającego transport odpadów, a w przypadku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości – wraz z dokumentem potwierdzającym rodzaj transportowanych odpadów oraz nazwę gminy, z terenu której są odbierane odpady. Co wchodzi w skład niezbędnych dokumentów w ramach wykonywania transportu?
- karta przekazania odpadów
- faktura sprzedaży odpadów;
- podstawowa charakterystyka odpadów
- dokument dotyczący transgranicznego przemieszczania odpadów,
- inny dokument potwierdzający rodzaj transportowanych odpadów oraz dane zlecającego transport odpadów, jeżeli transportujący odpady nie posiada dokumentów, o których mowa w pkt 1-4.
Kartę przekazania odpadów sporządza posiadacz odpadów, który przekazuje odpady dla następnego posiadacza odpadów albo do prowadzonych przez siebie miejsc zbierania odpadów lub miejsc przetwarzania odpadów, przed rozpoczęciem ich transportu.
Kierujący środkiem transportu, którym są transportowane odpady, jest obowiązany posiadać w trakcie transportu potwierdzenie wygenerowane z Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, umożliwiające weryfikację informacji zawartych w karcie przekazania odpadów ze stanem rzeczywistym.
Kto nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie:
1) posiadania w trakcie transportu odpadów potwierdzenia wygenerowanego z BDO, zgodnie z art. 69 ust. 1a,
2) posiadania w trakcie transportu odpadów komunalnych potwierdzenia wygenerowanego z BDO, zgodnie z art. 71a ust. 3
– podlega karze grzywny.
Oznakowanie pojazdu transportującego odpady
Wykonujący transport odpadów musi pamiętać o specjalnym oznakowaniu pojazdu dokonującego transport. Szczegółowa regulacja związana z koniecznością właściwego oznaczenia pojazdu transportującego odpady, uregulowana została w rozporządzeniu z dnia 7 października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów.
Środki transportu odpadów stanowiące pojazd albo zespół pojazdów oznacza się tablicą koloru białego o wymiarach 400 mm szerokości i 300 mm wysokości; na tablicy umieszcza się napis ODPADY o określnych wymiarach i widoczności. Oznakowanie umieszcza się w widocznym miejscu z przodu środka transportu, na jego zewnętrznej powierzchni. Oznakowanie powinno być czytelne i trwałe, w tym odporne na warunki atmosferyczne.
Zasady transportowania odpadów
Przewóz odpadów powinien odbywać się z uwzględnieniem zasad mających wpływ na zakres wykonywanej usługi transportu towaru a przede wszystkim na ochronę środowiska. Po pierwsze transport odpadów powinien odbywa się w sposób uniemożliwiający mieszanie poszczególnych rodzajów odpadów, chyba że będą w całości przetwarzane w tym samym procesie. Ma to spory wpływ na proces przetwarzania, unieszkodliwiania transportowanych materiałów.
Po drugie transport odbywa się w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się odpadów poza środki transportu, w szczególności ich wysypywanie, pylenie i wyciek, oraz ograniczający do minimum uciążliwość zapachową. ograniczający do minimum oddziaływanie czynników atmosferycznych na odpady, jeżeli mogą one spowodować negatywne oddziaływanie transportowanych odpadów na środowisko lub życie i zdrowie ludzi.
Po trzecie jeśli chodzi o formę i procedury służące zapobieganiu przemieszczaniu i przewracaniu transportowanych odpadów znajdujących się na pojeździe muszą być zabezpieczone w odpowiednie pojemnik bądź worki. Co więcej układa się lub umocowuje w środkach transportu w taki sposób, aby zapobiec ich przemieszczaniu i przewracaniu, chyba że przewozone są luzem bądź w cysternach.
Zatrzymany transport odpadów – jak wygląda procedura zatrzymania?
W trakcie kontroli transportu odpadów w przypadku naruszeń związanych z wymaganiami dla transportu takich materiałów pojazd wraz z odpadami, może zostać zatrzymany przez Krajową Administrację Skarbową, Straż Graniczną, Policję, Inspekcję Transportu Drogowego oraz organy Inspekcji Ochrony Środowiska. Następnie zatrzymany pojazd zostanie skierowany do najbliższego dostępnego miejsca wyznaczonego w województwie spełniającego warunki magazynowania odpadów. Takie zatrzymanie następuje na okres czasu trwający w związku z potrzebą usunięcia naruszeń szczegółowych wymagań dla transportu odpadów lub ustalenia podmiotu odpowiedzialnego za zagospodarowanie tych odpadów.
Należy pamiętać, iż podmiot wykonujący transport odpadów zostanie w drodze postanowienia obciążony kosztami usunięcia, strzeżenia i przechowywania pojazdu wobec wykrytych nieścisłości. Następnie po ustaniu przyczyn uzasadniających zatrzymanie starosta zawiadamia uprawnionego o możliwości odebrania pojazdu. W przypadku nieodebrania pojazdu w terminie 60 dni od dnia otrzymania zawiadomienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Administracyjne kary pieniężne związane z transportem odpadów niezgodnym z wymaganiami mogą sięgać nawet 1 000 000 zł.
Transport odpadów charakteryzuje się koniecznością dopełnienia licznych formalności. Wykonujący usługę transportu powinni pamiętać o ciążących na tych podmiotach obowiązkach. Coraz większy wzrost świadomości społecznej oraz ponoszenie kosztów związanych z umieszczeniem zatrzymanych pojazdów w specjalnej strefie, wpływa na coraz większą potrzebę wypełniania ustawowych obowiązków.
Luty, 2024 r.
