Wydzielenie działek gruntu pod drogi jest wynikiem przeprowadzenia procesu scalenia i podziału istniejących nieruchomości. W wyniku podziału i scalenia tworzone są nieruchomości o nowym przebiegu granic ewidencyjnych, które to powierzchnie pomniejsza się o powierzchnię niezbędną do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi bądź poszerzenie dróg istniejących.
Istota wydzielenia działek gruntu
Wydzielenie działek gruntu przeznaczonego na cele drogowe – drogi publiczne, poszerzenie istniejących dróg, dotyczy terenów, które na taki cel zostały przeznaczone w MPZP. Kwestie dotyczące wydzielenia działek pod drogi reguluje art. 105 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym Powierzchnię każdej nieruchomości objętej scaleniem i podziałem pomniejsza się o powierzchnię niezbędną do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących. Pomniejszenie to następuje proporcjonalnie do powierzchni wszystkich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem oraz do ogólnej powierzchni działek gruntu wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących.
W związku z przeprowadzeniem podziału i scalenia każdy z dotychczasowych właścicieli lub użytkowników wieczystych otrzymuje odpowiednio na własność lub w użytkowanie wieczyste, nieruchomości składające się z takiej liczby działek gruntu wydzielonych w wyniku scalenia i podziału, których łączna powierzchnia jest równa powierzchni dotychczasowej jego nieruchomości, pomniejszonej o część powierzchni niezbędnej na cel drogowy.
Obowiązkiem Gminy jest również wybudowanie na gruntach objętych uchwałą o scaleniu i podziale nieruchomości niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej.
Jeżeli nie ma możliwości przydzielenia nieruchomości o powierzchni w pełni równoważnej, za różnicę powierzchni dokonuje się odpowiednich dopłat w gotówce. Ustawodawca nie określił podmiotu zobowiązanego do rozliczania takich należności pieniężnych, uznaje się że takim podmiotem powinna być gmina.
Skutki prawne wydzielenia gruntów pod drogi
Działki gruntu wydzielone pod nowe drogi albo pod poszerzenie dróg istniejących, niebędących drogami powiatowymi, wojewódzkimi lub krajowymi, przechodzą z mocy prawa na własność gminy, a ustanowione na tych działkach prawo użytkowania wieczystego wygasa z dniem wejścia w życie uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości. Tym samym służebności gruntowe ustanowione na nieruchomościach objętych scaleniem i podziałem podlegają zniesieniu, jeżeli stały się zbędne do korzystania z nowo wydzielonych nieruchomości.
Kiedy dochodzi do przejścia nieruchomości na rzecz podmiotu publicznego? Datą przejścia własności działek wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących jest dzień wejścia w życie uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości i następuje z tą chwilą z mocy prawa.
Roszczenia związane z wydzieleniem nieruchomości pod drogi
Zgodnie z art. 106 ust.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami za działki gruntu, wydzielone pod nowe drogi albo pod poszerzenie dróg istniejących, a także za urządzenia, których właściciele lub użytkownicy wieczyści nie mogli odłączyć od gruntu, oraz za drzewa i krzewy gmina, należy się odszkodowanie.
Jeżeli zaś chodzi o wysokość odszkodowania, którego można się domagać, będzie to wysokości uzgodniona pomiędzy właścicielami a właściwym organem wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego lub starostą. Wysokość takiego odszkodowania nie może być wyższa niż wartość części wydzielonej nieruchomości. W sytuacji gdy strony nie będą mogły dojść do porozumienia, odszkodowanie ustala się i wypłaca według podobnych zasad jak przy wywłaszczeniu nieruchomości.
Lipiec, 2024 r.
